Không ít chủ nuôi ngạc nhiên nghe đến bệnh Gumboro trên gà bởi tên nó lạ hoắc và đặt câu hỏi: “Gumboro ở gà là bệnh gì?”. Thực tế thì Gumboro là tên gọi khác của một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính Infections burasal disease- IBD. Chúng gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng do tỷ lệ chết cao khả năng lây lan trên diện rộng nhanh chóng. Bệnh thường xuất hiện ở gà từ 1 đến 12 tuần tuổi, đặc biệt là 3 tuần đến 6 tuần tuổi. Bài viết hôm nay sẽ hướng dẫn bạn đọc cách chẩn đoán, kiểm soát và xử lý bệnh Gumboro trên gà hiệu quả.
Mục Lục
Bệnh truyền nhiễm Gumboro trên gà là gì?
Gà có cơ quan sản sinh miễn dịch dịch thể với tên gọi là túi Fabracius. Nếu túi này bị phá hủy, gà sẽ suy giảm hệ miễn dịch hoặc mất khả năng miễn dịch với các loại vắc xin phòng bệnh. Từ đó, gà dễ bị nhiễm các bệnh truyền nhiễm khác.
Bệnh gumboro ở gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virut gumboro gây ra. Virut thuộc họ Binaviridae là một vi rút ARN 2 sợi. Virut có khả năng đề kháng cao ngoài môi trường nên các biện pháp sát trùng thông thường không thể tiêu diệt hết mầm bệnh ngoài môi trường. Sử dụng thuốc sát trùng Cloramin cho hiệu quả cao nhất. Khi virut tồn tại ngoài môi trường nó tăng độc lực qua mỗi lần cảm nhiễm nên cần có biệt pháp để chống chuồng trại sau mỗi lứa nuôi.
Bệnh xảy ra ở gà từ 1 -12 tuần tuổi, gà từ 3-6 tuần tuổi dễ bị mắc bệnh nhất. Virut gumboro làm cho túi Fabracius của gà sưng lên, xuất huyết hoặc teo đi. Bệnh được phát hiện đầu tiên ở làng Gumboro nước Mỹ vào năm 1957. Tỉ lệ nhiễm bệnh khá cao và tỉ lệ chết từ 10 -30%. Con đường lây lan:
– Lây từ mẹ sang con.
– Lây theo đường thức ăn, qua không khí.
– Lây qua dụng cụ chăn nuôi, người chăn nuôi.
Khi virut xâm nhập cơ thể nó tấn công vào các tế bào limpho của ống tiêu hóa, gan sau đó đi đến túi fabricius gây nên các bệnh tích điển hình tại đây.
Các biểu hiện khi gà mắc bệnh
Gà có những biểu hiện ban đầu sau nhiễm virus 2 – 3 ngày (thời gian ủ bệnh), sau đó có các biểu hiện bên ngoài như:
– Ủ rũ, giảm ăn, lông xù, run rẩy tụ lại thành từng đám.
– Tự mình quay lại cắn vào hậu môn.
– Tiêu chảy phân trắng có bọt, nhiều trường hợp có lẫn cả máu.
Biểu hiện khi mổ khám gà bệnh:
– Túi Fabricius sưng to tới ngày thứ thì 5 teo nhỏ.
– Thận có chứa nhiều muối urat.
Bệnh tích của bệnh Gumboro:
– Ban đầu túi Fabracius ưng to, có dịch nhầy bao quanh
– Về sau túi sưng đỏ, xuất huyết bên trong, kèm theo sưng thận
– Tiền mề gà mắc bệnh gumboro xuất huyết dạng vệt như quệt máu, ruột sưng và có nhiều dịch nhầy bên trong
– Cơ đùi và cơ ngực xuất huyết vệt đỏ hoặc thâm đen lại
– Xác gà chết nhanh khô và cơ ngực thâm
Chẩn đoán Gumboro trên gà
- Thời gian ủ bệnh từ 2 -3 ngày
- Gà bay tán loạn trong chuồng, mổ nhau, sau đó ủ rũ từng đám, xù lông, tụ tập thành đống, cơ thể gà lù dù và sốt cao
- Gà mắc bệnh gumboro bị tiêu chảy, màu trắng sữa hoặc xám xanh, dạng nhớt
- Gà tụt cân nhanh, đi run rẩy không vững
- Sau đó gà chết, tỉ lệ chết tăng dần theo ngày. Nếu không mắc thêm bệnh thứ phát thì tỉ lệ chết chỉ từ 5 – 30%. Nếu mắc thêm bệnh thứ phát như: bệnh cầu trùng, CRD… thì tỉ lệ chết đạt tới 70%. Trước khi chết gà thường bị liệt chân và kêu ré lên.
Cần phân biệt bệnh Gumboro ở gà với một số bệnh khác
Hội chứng thiếu máu xuất huyết (viêm gan thể vùi): gà cũng suy nhược, lờ đờ nhưng hay ngồi xổm và lông dựng ngược. Gan vàng và sưng, có nốt xuất huyết hoặc xuất huyết thành đám, dễ vỡ.
Bệnh Newcastle: gà mắc bệnh này cũng suy nhược, lờ đờ, tiêu chảy phân màu xanh trắng. Nhưng xuất hiện thêm các biểu hiện thần kinh như: liệt chân, cánh, nghẹo cổ. Phát ra tiếng kêu tooc tooc. Đỉnh ống tuyến bị xuất huyết. Ruột non, van hồi manh tràng và lỗ huyệt xuất huyết kèm loét. Cơ đùi và ngực không xuất huyết. Gà ở mọi lứa tuổi đều dễ bị mắc bệnh.
Cách kiểm soát bệnh Gumboro trên gà
Ngoài việc sử dụng các bện pháp vệ sinh, tiêu độc, khử trùng nhằm hạn chế mầm bệnh phát triển trong trại ta cần chú ý tới biện pháp sử dụng vaccine phòng bệnh. Sử dụng vaccine cho hiệu quả cao nhất, lựa chọn vaccine cho trại là điều quan trọng nhất, cần lựa chọn một trong 2 lịch dưới đây. Ngoài ra ta cần chú ý tới sức khỏe đàn gà khi làm vaccine, chủng virus, công ty sản xuất, nhà phân phối, bảo quản vaccine, kỹ thuật làm vaccne sao cho co hiệu quả cao nhất.
Xử lý khi gà mắc bệnh Gumboro
Không có thuốc điều trị bệnh gumboro ở gà. Tuy nhiên cần tăng sức đề kháng để nâng cao tỉ lệ sống sót.
- Ta cần phát hiện gà bệnh càng sớm càng tốt và chẩn đoán chính sác bệnh Gumboro.
- Nên sử dụng các biện pháp bổ sung tích cực các chất điện giải, đường, vitamin, hạ sốt cho gà .v .v .
- Tiêm kháng thể gumboro cho cả đàn, 2 mũi cách nhau 3 ngày. Pha vào nước uống cho gà theo công thức sau: 10 lít nước, 500g đường glucoza, 100g điện giải, acetamin 50g, B.Complex 10 g, Vitamin C 10 g, Vitamin K 10 g, cho uống liên tục do gà mất nước
- Tuyệt đối không được sử dụng kháng sinh điều trị bệnh gumboro, sẽ làm tăng tỉ lệ chết. Nếu xuất hiện bệnh thứ phát thì phải dùng thuốc điều trị bệnh đó với một nửa liều lượng trong 3 ngày đầu, sau đó mới tăng đúng liều từ 2-3 ngày sau cùng.
