Bệnh Marek ở gà, nguyên nhân và cách kiểm soát

Bệnh Marek trên gà đến nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu nên khiến nhiều chủ nuôi rất lo lắng mỗi khi gà có biểu hiện bệnh. Tuy nhiên, về mặt dịch tễ học, triệu chứng lâm sàng cũng như các biến đổi bệnh tích đại thể thì chúng ta thường dễ dàng nhầm lẫn Marek với bệnh Leuco. Một vài trường hợp còn khó thể phân biệt Marek với thể mãn tính của bệnh Newcastle cho chúng đều có hiện tượng bại liệt. Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ ràng hơn về bệnh Marek, nguyên nhân, triệu chứng, biểu hiện lẫn cách kiểm soát để không hoang mang khi thấy gà bất thường.

Mục Lục

Bệnh Marek là gì?

Bệnh Marek được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1907 bởi ông Marek người Hungari. Đây là một bệnh sinh khối u nguy hiểm ở gà do nhóm virus Herpes type B và là một ARN virus gây ra. Khi bị nhiễm virus, gà có thời kỳ ủ bệnh dài, tối thiểu là 28 ngày, thường là 2 tháng sau đó.

Bệnh Marek không lây sang người. Khi gà mắc bệnh Marek có tỷ lệ chết cao, có đàn lên tới 60-70%. Tính chất nguy hiểm của bệnh còn thể hiện ở chỗ là sau khi xâm nhập vào cơ thể gà, thì virus này mãi tồn tại trong cơ thể gà (nguồn lây bệnh) và hiện nay chúng ta vẫn chưa có được thuốc để điều trị căn bệnh này. Do vậy, việc nhận biết căn bệnh và các biện pháp phòng chống là vô cùng quan trọng.

Các virus gây bệnh

Virus gây bệnh Marek Do herpes virut gây ra. Là một loại ARN virut, có vỏ bọc. Có 3 serotype:

– Serotype 1: Những chủng tạo khối u, có độc lực cao và thay đổi.

– Serotype 2: Những chủng ngoài tự nhiên, không gây khối u.

– Serotype 3: Những chủng có độc lực thấp, không gây bệnh, chủ yếu trên gà tây. Thường được sử dụng làm vaccine.

Tất cả các loại gà đều mẫn cảm với bệnh. Gà thường mắc bệnh sau 6 tuần tuổi, xảy ra chủ yếu ở độ tuổi 8 – 24 tuần tuổi. Ngoài gà còn có ghi nhận bệnh xảy ra trên thủy cầm và các loại chim. Tỷ lệ mắc bệnh từ 10 – 60%. Tỷ lệ chết có thể lên tới 100%. Đặc trưng của bệnh là tăng sinh các tế bào lâm ba ngoại vi tạo thành các khối u trên các cơ quan, tổ chức. Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp và đường tiêu hóa.

Các triệu chứng của bệnh

– Thể cấp tính chủ yếu ở gà 4 – 8 tuần tuổi, có thể sớm hơn.

Bệnh ít có triệu chứng điển hình, ngoài hiện tượng chết đột ngột. Tỷ lệ chết thường cao, có khi tới 20 – 30%, thường thể hiện triệu chứng ủ rũ và gầy yếu trước khi chết.

Gà thường bỏ ăn, ỉa phân lỏng và giảm tỷ lệ đẻ, đi lại khó khăn, bại liệt, sã cánh một bên do viêm dây thần kinh vận động.

– Thể mãn tính (thể cổ điển) chủ yếu xảy ra ở gà 4 – 8 tháng tuổi thường ở hai thể, thể thần kinh và thể mắt.

+ Thể thần kinh: gà bệnh đi lại khó khăn, liệt nhẹ rồi dần dần bại liệt hoàn toàn. Đuôi gà có thể bị rủ xuống hoặc lệnh sang một bên. Cánh sã xuống một bên hoặc cả hai bên.

+ Thể viêm mắt: Trong nhiều ổ dịch, gà thường viêm mắt. Bệnh bắt đầu bằng hiện tượng viêm mắt nhẹ. Gà tỏ ra rất mẫn cảm với ánh sáng, chảy nước mắt trong. Dần dần viêm màng tiếp hợp rồi viêm mống mắt. Mủ trắng đóng dầy khoé mắt, khả năng nhìn kém dần, không mổ trúng thức ăn và cuối cùng có thể bị mù.

Các biểu hiện khi gà mắc Marek

Những biểu hiện bên ngoài:

– Liệt chân và cánh, giai đoạn đầu có thể thấy xã cánh, chân đi tập tễnh. 3 ngón chân chụp lại với nhau. Sau nặng dẫn tới liệt.

– Mắt có phản xạ kém, nặng có thể dẫn tới mù mắt.

– Gà có hiện tượng hô hấp khó khăn.

– Gà chết có xác chết khô, gầy. Tư thế chết một chân duỗi thẳng về phía trước, một chân duỗi về phía sau, lòng bàn chân hướng lên trên.

Những biểu hiện khi mổ khám:

– Sau khi mổ khám bệnh marek ta cần chú ý những biểu hiện sau để có thể đưa ra kết luận chính xác và đưa ra các quyết định mang lại hiệu quả điều trị nhất.

– Khi mổ khám gà bị bệnh marek ta dễ nhận thấy các khối u màu trắng xám nổi rõ trên các cơ quan như gan, tim, phổi . . các u này luôn nổi rõ viền chân giới hạn.