Gà chọi mắc bệnh ORT hay hen phức hợp đang là mối quan tâm của nhiều chủ trại gà tại Việt Nam. Gà bị bệnh thường sẽ rất yếu, không thể sử dụng kháng sinh mà chỉ có thể dùng thuốc hạ sốt và thông khí quản. Do vậy các anh em nên nắm rõ nguyên nhân và các biểu hiện để chẩn bệnh chính xác. Bởi mức độ lây lan và hệ quả khi để bệnh trở nặng, dùng sai thuốc là rất nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ gợi ý cách trị dứt điểm bệnh ORT ở gà chọi hiệu quả nhất.
Mục Lục
Bệnh ORT là gì? Vì sao gà chọi bị ORT?
ORT là là một bệnh hô hấp trên gà với các triệu chứng điển hình như khò khè, khó thở, chảy nước mắt, nước mũi. bệnh khá phỏ biến ở gia cầm, nhất là gà. Bà con chăn nuôi gà sẽ phải chịu thiệt hại khá nhiều nếu không phát hiện bệnh sớm.
Bệnh Hen phức hợp ở gà có thể ảnh hưởng tới gà ở mọi lứa tuổi,. Tuy nhiên, giai đoạn gà dễ mắc bệnh nhất là vào khoảng 10-12 tuần tuổi. Bệnh ort ở gà con cũng như gà trưởng thành do vi khuẩn Gram âm có tên Ornithobacterium rhinotracheale gây ra. Chủng vi khuẩn này ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp; thường xảy ra vào giai đoạn xuân – hè, độ ẩm trong không khí tăng cao. Tuy nhiên với mật độ kinh doanh trang trại hiện nay; mầm bệnh có thể xuất hiện quanh năm.
Gà bị nhiễm Ornithobacterium rhinotracheale sẽ bị nhiễm trùng đường hô hấp dẫn đến khó thở, Phổi gà bị bệnh có mủ dạng bã đậu. Mức độ nghiêm trọng của bệnh sẽ phụ thuộc vào từng chủng virus khác nhau cũng như sức đề kháng của gà. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời thì gà có thể chết do bệnh này rất dễ ghép với các loại bệnh nguy hiểm khác.
Các triệu chứng khi gà chọi mắc bệnh ORT
- Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp cho nên triệu chứng dễ nhận thấy nhất là gà khó thở, nghẹt, hay vẩy mỏ, khẹc để thở,…
- Gà chán ăn; ủ rũ, chảy nước mũi, mắt, bị tiêu chảy
- Trạng thái xác chết mập, nằm ngửa
- Thể mãn tính gà chậm lớn, nuôi tiêu hao lượng thức ăn nhiều; Với thể cấp tính tỉ lệ chết từ 30% trở lên.
- Bệnh xuất hiện ở mọi lứa tuổi; đặc biệt khi gà đạt độ tuổi từ 3 đến 6 tuần.
- Nếu trong quá trình phát bệnh còn kèm thêm những bệnh kế phát khác như Newcastle, bạch lỵ,…sẽ gây thêm thiệt hại cho người chăn nuôi.
- Đối với gà ở giai đoạn 12 tuần sẽ có những triệu trứng sau : gà sẽ bị viêm xương , viêm tủy thường thấy mủ, dịch tiết nhầy trong các khớp xương tỷ lệ chết có thể lên đến 50%. Bệnh lúc này có thể sẽ dẫn đến một số loại bệnh có triệu trứng gần giống như CRD, Newcastle, … Khiến biểu hiện bệnh trầm trọng rất khó giải quyết. Nên phát hiện sớm và phòng bệnh sớm.
Bệnh thường phát sinh từng chuồng, không phải dạng lây lan ồ ạt. Mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng này sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan cũng như khách quan như môi trường ( mức độ thoáng mát, mật độ nuôi, không gian có sạch sẽ không); chế độ dinh dưỡng, chăm sóc… Bệnh khi đã man tính thì khiến gà còi cọc, chậm lớn, tiêu tốn thức ăn. Bệnh ORT có thể gây tử vong cho gà ( thường là đôt tử).
Bệnh tính ở gà bị mắc ORT
- Xuất hiện kén trong phế, khí quản – nhân dạng bã đậu, có mủ, dịch. Niêm mạc khí quản khô và ít nhầy
- Túi khí có bọt khí, có thể có mủ màu vàng, xuất hiện màng ở bên ngoài
- Xuất huyết khí quản, có cục xuất huyết ở phổi
- Niêm mạc mắt bị phù thũng
- Gan sưng to và xuất huyết
- Phổi bị viêm, có mủ
- Túi khí đục
- Nếu bị kế phát với các bệnh khác thì sẽ xuất hiện tình trạng viêm,, sưng, xuất huyết tim, xoang tim tích nước.
Phòng ngừa gà chọi bị hen phức hợp
Để giúp cho gà tránh được bệnh hắt hơi, hen phức hợp này, người nuôi cần thực hiện đầy đủ những bước sau:
- Điều tiên quyết là môi trường nuôi nhốt gà phải đảm bảo yếu tố vệ sinh sạch sẽ. Sử dụng thuốc sát trùng thường xuyên ( IOGUARD hoặc BESTAQUAM) đồng thời phun thuốc tiệt trùng định kì toàn bộ khu vực chăn nuôi. Đảm bảo mật độ nuôi đúng tiêu chuẩn, khi nuôi, tránh mọi tác động xấu từ thời tiết như mưa, gió, nắng…
- Thường xuyên tiêm ngừa các bệnh cho gà theo chỉ thị của cơ quan thú y.
- Sử dụng các loại thuốc sát trùng thường xuyên chuồng trại.
- Bổ sung các loại vitamin, chất điện giải cho gà nhằm tăng cường đề kháng. Sử dụng thêm các thực phẩm hỗ trợ cho gà như vitamin, chất điện giải nhằm giúp gà cải thiện sức ăn, tăng cường sức đề kháng. Ngoài ra có thể dùng một số loại thuốc như ZYMEPRO hoặc PERFECTZYME để tăng cường chức năng gan, thân và giải độc cho gà.
- Nguồn thức ăn luôn đảm bảo vệ sinh.
- Trộn định kỳ Marphamox premix, Doxy 2% premix, Marflomix vào thức ăn để phòng bệnh có hiệu quả.
- Thường xuyên theo dõi các biểu hiện của gà tránh việc phát hiện muộn các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Cách điều trị bệnh hen ở gà
Để có những chẩn đoán chính xác căn bệnh ORT, tránh để nhầm lẫn với các bệnh khác; nên gửi mẫu bệnh về các trung tâm nghiên cứu. Trực khuẩn Gram âm Ornithobacterium rhinotracheale không có hình dạng cố định, không di chuyển, không có hiện tượng sinh nha bào. Thường xuất hiện ở dạng hình que, có độ dài tầm 0,2 – 0,9 µm x 1 – 3 µm, tập trung thành từng đám.
2 phác đồ điều trị thường dùng nhất
Thuốc đặc trị bệnh ORT – Phác đồ thứ nhất:
- Sử dụng BIO BROMHEXINE WSP + BIO HEPATOL B12 giúp đờm long ra và tăng cường sức đề kháng, pha cho gà uống trong 2 ngày
- Ngày thứ nhất đến ngày thứ ba: chích LINSPEC 5/10 + ANAGIN 30% + BIO METASAL với tỉ lệ 1:1:1. Từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 5 pha TYLO-DOX EXTRA (Hà Lan) + TRISUL 80/400 WSP (Hà Lan)
Theo phác đồ thứ hai:
- MENTOPHIN (1ml) + 1 lít nước pha cho gà uống liên tục, giúp gà mau chóng tiêu đờm.
- Chích thuốc BIO CEPTRI BACTAM (1ml) thể trọng gà từ 3 – 4kg/ ngày, làm liên tiếp trong 3 ngày.
- Sau đó cho uống thuốc TIMICOSIN để trị dứt điểm bệnh.
Bệnh ORT ở gà là một bệnh rất khó khăn khi điều trị bởi vì chúng sinh ra kháng tính cho thuốc rất nhanh. Chính vì vậy sẽ không có thuốc kháng sinh nào có hiệu quả lâu dài khi sử dụng cho gà. Còn tùy thuộc vào môi trường hoàn cảnh và mức độ chăm sóc có kỹ càng hay không sẽ quyết định thời gian khỏi bệnh nhanh nhất.
Các loại kháng sinh để điều trị ORT ở gà chọi
Gà bị ORT không được cho sử dụng kháng sinh ngay. Khi đã hồi phục sức lực phần nào bằng các biện pháp kể trên thì mới cho chúng sử dụng kháng sinh, Một số loại kháng sinh nên dùng gồm:
- Doxycycline
- Enrofloxacin
- Flumequine
- Lincomycin
- Trimethoprim + Sulfamide
- Tylosin
Cách sử dụng kháng sinh sẽ có 2 bước. Đầu tiên, dùng vắc xin n ND-IB với liều gấp đôi để chống việc gà bị nhiễm ORT có thể bị ghép với bệnh gà rù Newcastle hay bệnh viên phế quản truyền nhiễm IB. Tiếp đó, lựa chọn một trong những thuốc kháng sinh đặc trị ORT sau để dùng cho gà bệnh:
- NYSTA – PRED ( trộn với nước) pha cùng MARPHASOL THẢO DƯỢC. Kết hợp tiêm MARFLO – LA.
- TINSINMAR kết hợp với MARFLOVET cùng với MARPHASOL THẢO DƯỢC cho gà uống cả ngày và đêm
- MARTRILL kết hợp với MARPHASOL thảo dược. Tiêm trong 3-4 ngày
- NEOTATIN + MARPHASOL THẢO DƯỢC+ DOXY 50% pha theo tỷ lệ 5-10-2
- MARDOXY + COLI 102 + MARPHASOL THẢO DƯỢC tỷ lệ pha 1-2-2. Cho gà uống liên tục trong 3-5 ngày.
Thường thì bệnh hen phức hợp ở gà – ORT rất đẽ ghép thêm bệnh khác. Nó cũng có thể là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến gà bị kế phát bệnh nguy hiểm như gà rù, IB… Chính vì vậy, cần nhớ, nguyên tắc trị bệnh chung ở gà là bệnh nào dễ toi gà hơn thì trị trước.
Trên đây là toàn bộ thông tin về nguyên nhân, biểu hiện cũng như cách phòng và trị bệnh ORT ở gà chọi. Hy vong bài viết hữu ích đối với anh em nuôi gà. Chúc chiến kê của bạn mau khoẻ.
