Bệnh cầu trùng khá phổ biến trên gia cầm, đặc biệt là gà nuôi lấy thịt. Hầu hết các đàn gà đều khó tránh khỏi, nhất là nuôi trong chuồng nền và gà công nghiệp. Bệnh không gây các biến chứng nguy hiểm hay tỷ lệ chết cao như nhiều chứng bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế giảm sút, chi phí thức ăn và thuốc men tăng, sức đề kháng gà yếu nên dễ gặp bệnh khác lại là hệ quả không chủ nuôi nào mong muốn. Vậy mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ thông tin về cách phòng ngừa hiệu quả để đàn gà của bạn hạn chế tối đa việc mắc bệnh cầu trùng.
Mục Lục
Nguyên nhân, triệu chứng, bệnh tích
– Bệnh do Eimeria spp gây ra, có tổng 11-13 loài gây bệnh trên gà.
– Ở Việt Nam có 5 loại gây bệnh chủ yếu từ giai đoạn 10-70 ngày tuổi.
– Bệnh lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa do gà ăn phải nang trứng cầu trùng có trong thức ăn, nước uống bị nhiễm mầm bệnh.
– Bệnh làm tăng số gà còi cọc, chậm lớn, gây chết cao ở gà con và giảm sản lượng trứng trên gà đẻ.
– Bào tử có đề kháng rất cao với các chất sát trùng, tồn tại ngoài môi trường khoảng 1 năm.
– Nhiệt độ 15ºC và > 46ºC mới tiêu diệt được các bào tử.
Các triệu chứng của bệnh cầu trùng trên gà:
* Thể cấp tính:
– Gà rũ, đi ỉa phân lẫn máu.
– Gà gầy rộc nhanh, thiếu máu , mào và da nhợt nhạt.
– Gà bỏ ăn, nằm tụm đống kêu khác lạ.
* Thể mãn tính:
– Gà chậm lớn, xù lông, ăn ít
– Tiêu chảy phân sáp, trắng lỏng, sáp nâu, bã trầu, sáp đen
Bệnh tích cầu trùng trên gà
Khi mổ khám gà bị bệnh cầu trùng ta quan sát thấy:
- Ruột non sưng to, đặc biệt là đoạn tá tràng
- Thành ruột dày và cộm lên, thấy rõ những chấm trắng
- Ruột phình to lên thành từng đoạn khác thường, chỗ vách ruột trương to thường dễ vỡ, trong ruột chứa chất lỏng có lợn cợn bã đậu rất thối.
- Bề mặt niêm mạc bên trong ruột quan sát rất dày và có xuất hiện nhiều điểm trắng đỏ. Ở thể kết hợp thì cả manh tràng và tá tràng đều sưng to và có màu đỏ sẫm.
- Bệnh tích điển hình nhất là hai manh tràng sưng to. Mổ manh tràng ra bên trong có xuất huyết lấm tấm và đầy máu. Nếu gà mắc bệnh cầu trùng nặng, quan sát thấy 2 manh tràng xuất huyết, hoại tử từng mảng đen.
Cách chữa trị gà bị bệnh cầu trùng
Khi phát hiện gà bị mắc bệnh cầu trùng có thể dùng một trong các loại thuốc sau:
– Có thể sử dụng kháng sinh để điều trị như: Toltrazuzin, Amprodium, Mono sunfadiazin…
– New coccin là một sản phẩm thuốc thú y đến từ Hàn Quốc. Khi đàn gà của bà con có các biểu hiện bị cầu trùng hoặc lân cận đó có gà mắc bệnh, mọi người có thể sử dụng ngay thuốc New coccin để phòng ngừa ngăn chặn đàn gà nhiễm bệnh. Ngoài ra thuốc còn được sử dụng để tăng sức đề kháng cho gà khi mắc bệnh cầu trùng.
– Thuốc Cocci-Zione 25 có chứa dưỡng chất Coccidiosis đặc trị chữa bệnh cầu trùng ở gà và một số loại gia cầm khác như vịt, ngan. Nếu như nhiều thuốc khác được bán trên thị trường chỉ có tác dụng phòng tránh thì Coccci Zione lại khác. Thuốc không chỉ dùng để phòng bệnh mà còn điều trị hiệu quả bệnh cầu trùng một cách an toàn.
– Vinacoc, Han coc hoặc Sulfacoc: liều lượng hòa 4g/lít nước, uống liên tục trong 3 ngày. Trường hợp bệnh chưa khỏi hẳn thì 5 ngày sau cho uống thêm một đợt thuốc 2 ngày nữa.
– Vime anticoc: liều lượng 1g/1lít nước sạch cho uống hoặc 5g/4,5kg thức ăn dùng liên tục trong 5 ngày.
– Nova-coc: liều lượng 2g/lít nước, trong 3 ngày liên tục, sau đó nghỉ 2 ngày rồi tiếp tục dùng thuốc trong 2 ngày.Kết hợp chăm sóc nuôi dưỡng tốt và bổ sung chất điện giải, vitaminK, ADEcomplex để tăng cường sức đề kháng, mau phục hồi bệnh
Cách phòng ngừa bệnh cầu trùng
Các phương pháp phòng ngừa cầu trùng hiệu quả nhất là:
- Phòng bệnh bằng thuốc
- Phòng bệnh bằng vaccine
- Phòng bệnh bằng biện pháp vệ sinh thú y
- Phòng bệnh bằng thuốc
Trong chăn nuôi gà, một số thuốc kháng khuẩn hoặc nhóm nguyên sinh động vật đã được sử dụng nhiều thập kỷ để ngăn ngừa bệnh cầu trùng. Tùy thuộc vào loại hình chăn nuôi gia cầm, các phương pháp kiểm soát bệnh cầu trùng hiệu quả là khác nhau.
Chúng tôi khuyến cáo quý bạn đọc một số thuốc kháng sinh có thể trộn với liều phòng theo khuyến cáo của nhà sản xuất trong thức ăn để phòng cầu trùng như: amprolium, amprolium + ethopabate, chlortetracyclin, oxytetracyclin, clopidol hoặc meticlorpindol, sulfadimethoxim + ormetoprim.
Phòng bệnh bằng vaccine
Từ khi còn là con giống: Dân gian ta có câu “phòng bệnh hơn chữa bệnh” vì vậy vaccine được coi là biện pháp tối ưu nhất hiện nay, giúp gà có kháng thể để miễn dịch phòng được bệnh suốt đời. Vừa tiết kiệm chi phí thuốc men sau này, giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra bệnh lại không để lại dư lượng trong gà thành phẩm. Những vaccine thế hệ mới sử dụng công nghệ mới với nguyên lí “chiếm chỗ” đang là lựa chọn tốt nhất cho việc kiểm soát bệnh.
Lưu ý, sử dụng vaccine cầu trùng cần xem xét kỹ hàm lượng thuốc được bổ sung vào thức ăn chăn nuôi vì giai đoạn này đa số các công ty đều bổ sung kháng sinh phòng bệnh cầu trùng vào trong thức ăn với hàm lượng cho phép. Tuy nhiên điều đó cũng làm giảm hiệu quả sử dụng vaccine.
Phòng bệnh bằng biện pháp vệ sinh thú y
- Để kiểm soát bệnh ta cần chú ý vệ sinh phòng dịch, đặc biệt phải có lớp chất độn chuồng hút ẩm, khô ráo. Môi trường nuôi cần được xử lý kỹ lưỡng trước khi vào gà để hạn chế sự phát triển của coccidia.
- Sau mỗi đợt nuôi cần vệ sinh và sát trùng chuồng trại tổng quát, bao gồm tất cả các khu vực hành lang, kho bãi. Sau đó thay lớp độn chuồng mới. Chuồng phải thông thoáng, không bị lạnh hoặc quá nóng.
- Thường xuyên tiêu độc khử trùng, áp dụng biện pháp an toàn sinh học đối với nhân công và khách tham quan ra vào khu trang trại chăn nuôi và các hạn chế các con vật mang mầm bệnh như chuột, chim chóc…
