Chim bồ câu là loài dễ chăn nuôi và chăm sóc, ít bệnh tật nhưng hiệu quả kinh tế vô cùng ổn định. Chúng lại đa dạng giống, có loại chim cảnh nuôi để làm kiểng, có loại nuôi lấy thịt. Chim bồ câu cũng có giá trị dinh dưỡng cao dùng cho người già, phụ nữ sau sinh, người mới ốm dậy, trẻ em gầy ốm,… Nhiều hộ chăn nuôi muốn mở rộng thêm để nuôi bồ câu nhưng vẫn còn băn khoăn về cách chọn giống, kỹ thuật và những thứ cần chuẩn bị. Mời bà con tham khảo ngay bài viết chúng tôi chia sẻ dưới đây để biết thêm chi tiết.
Mục Lục
Cách chọn con giống
Nên chọn giống của Hà Lan, Anh, Pháp, Nhật. Chim bồ câu được chọn làm giống phải đảm bảo các yêu cầu: khỏe mạnh, lông mượt, không có bệnh tật, dị tật, lanh lợi. Ngoài ra còn có dòng chim bồ câu Pháp Titan & Mimas:
* Dòng “siêu lợi” Mimas có bộ lông đồng nhất màu trắng, khả năng sản xuất: 16-17 chim non/cặp/năm, khối lượng chim non lúc 28 ngày tuổi đạt 590g.
* Dòng “siêu nặng” Titan có bộ lông phong phú đa dạng hơn: trắng, đốm, xám, nâu, khả năng sản xuất: 12-13 chim non/cặp/năm, khối lượng chim non lúc 28 ngày tuổi đạt 700 g.
Phân biệt trống mái: Con trống to hơn, đầu thô, có phản xạ gù mái (lúc thành thục), khoảng cách giữa 2 xương chậu hẹp; con mái thường có khối lượng nhỏ hơn, đầu nhỏ và thanh, khoảng cách giữa 2 xương chậu rộng. Tuy nhiên, lúc bé rất khó phân biệt. Nên mua loại chim từ 4-5 tháng tuổi. Một cặp bồ câu có thể sinh sản trong 5 năm, nhưng sau 3 năm đẻ, khả năng sinh sản giảm, nên thay chim bố mẹ mới.
Chim bồ câu sinh sản như thế nào?
Nếu nuôi tốt 1 con bồ câu mái sau 4 -5 tháng tuổi bắt đầu đẻ lứa đầu, mỗi lứa đẻ 2 trứng. Sau khi ấp 16 – 18 ngày sẽ nở. Chim con sẽ được giao cho chim trống nuôi dưỡng. 24 ngày tuổi có thể xuất chuồng bán. Chim mái nghỉ dưỡng sau 7- 10 ngày thì đẻ lứa tiếp theo. Cứ như thế 1 cặp bồ câu bố mẹ sau 1 năm cho ra đời 17 cặp con cháu.
Nuôi chim trong chuồng tỷ lệ đẻ và ấp đạt được từ 90% – 100%. Nhưng khâu chăm sóc nhiều bơn, tốn công hơn. Còn khi nuôi thả thì tỉ lệ đạt khoảng 80%. Nhưng có ưu điểm là chim khoẻ không bệnh dịch. Chim bồ câu thường đẻ trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 giờ chiều do vậy cần hạn chế vào chuồng chim và xua đuổi chuột, mèo, rắn… Bởi vì chúng làm cho chim hoảng loạn, không hoặc ngưng đẻ ngay lập tức.
Kỹ thuật dồn trứng, dồn con: Kiểm tra nghiêm ngặt, tuyển lựa trứng. Ghi chép số chuồng, ngày đẻ. Trứng đẻ 5 ngày phải soi. Nếu trứng không có trống loại bỏ ngay. Trứng còn lại chuyển qua cặp đẻ cùng ngày để ấp. Khi 3 cặp chim nở, sẽ tách một cặp con dồn cho hai cặp nuôi. Cặp còn lại 7 ngày sau đẻ tiếp.
Chuẩn bị chuồng trại
Yêu cầu đối với chuồng nuôi
Với chuồng trại 200 m2 có thể nuôi 70 con bồ câu bố mẹ, trong có 50 m2 làm ổ cho bồ câu đẻ, ấp. Ngoài ra có khu vực bồ câu thịt, khu an dưỡng chờ đẻ tiếp. Cần vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Nên tạo cho chim có được môi trường tự nhiên, chuồng trại đẹp thoáng mát. Có đủ ánh sáng mặt trời, có mái cao ráo. Yên tĩnh nhẹ nhàng, tránh gió lùa, mưa, ồn ào quá mức, tránh mèo, chuột, rắn, có độ cao vừa phải… Có chỗ cho chim tắm. Mỗi tuần pha một lần nước muối nhạt để chống rệp cho chim. Chuồng trại, lồng làm bằng tre, gỗ, hay lưới kẽm (dây thép) 2mm, ghép từng ô, có thể làm nhiều tầng.
Mật độ nuôi
Nếu nuôi nhốt theo kiểu ô chuồng thì mỗi ô chuồng là một đôi chim sinh sản. Nếu nuôi thả trong chuồng thì mật độ là 6-8 con/m2 chuồng. Khi được 28 ngày tuổi, chim non tách mẹ (giai đoạn về sau này được gọi là chim dò). Nuôi chim dò với mật độ gấp đôi nuôi chim sinh sản (10-14 con/m2).
Chuồng nuôi chim bồ câu non
Cần có độ thông thoáng, tránh được tiếng ồn, tiếng chó sủa, có độ cao vừa phải. Thông thường chuồng nuôi chim có độ cao 2 – 3 m. Đảm bảo độ sạch sẽ và thông thoáng cho chim. Chuồng nuôi cần được thiết kế đảm bảo đủ ánh sáng để chim mẹ có thể ấp trứng tốt. Kích thước ô chuồng nên là: Rộng 50 cm, dài 60 cm, cao 50 cm. Trong mỗi ô chuồng có đầy đủ các thiết bị nuôi như máng ăn, máng uống, ổ đẻ. Ổ để chim đẻ trứng và ấp trứng có thể dùng 1 cái rổ nhựa đường kính 20 cm, chiều cao 5 cm. Khi chim ấp phải có 1 lớp rơm khô sạch lót ở dưới để cho chim đẻ và ấp trứng ở đó.
Chuồng nuôi chim bồ câu lấy thịt
Chuồng nuôi dưỡng chim thịt (nuôi vỗ béo chim thương phẩm từ 21-30 ngày tuổi): Cao: 40cm x sâu: 60cm x rộng: 50cm. Mật độ 45-50 con/m2, không có ổ đẻ, ánh sáng tối thiểu.
- Máng ăn cho một đôi chim bố mẹ: dài: 15cm x rộng: 5cm x sâu: 5-10cm. Nên đặt ở những vị trí tránh chim ỉa vào, tránh các nguồn gây ẩm ướt và hạn chế thức ăn rơi vãi. Có thể dùng máng bằng tre hoặc bằng tôn.
- Máng đựng thức ăn bổ sung: nuôi nhốt nên cần chất khoáng, sỏi, muối ăn. Kích thước của máng đựng thức ăn bổ sung như máng uống, nên dùng gỗ hoặc nhựa, không nên làm bằng kim loại.
Chuồng nuôi chim sinh sản
- Chuồng nuôi chim sinh sản từ 6 tháng tuổi trở đi, dành cho một cặp trống mái sinh sản: Cao: 40cm x sâu: 60cm x rộng: 50cm. Trên đó đặt ổ đẻ, máng ăn, máng uống, máng đựng thức ăn bổ sung.
- Chuồng nuôi chim hậu bị sinh sản từ 2-6 tháng tuổi. Chuồng dài: 6m x rộng: 3,5m x cao: 5,5m (cả mái).
- Ổ đẻ: Đường kính: 20-25cm x cao: 7-8cm. Trong giai đoạn nuôi con, chim bồ câu đã đẻ lại. Mỗi đôi chim cần hai ổ. Một ổ đẻ và ấp trứng đặt ở trên, một ổ để nuôi con đặt ở dưới. ổ có thể làm bằng gỗ, nhựa, khô ráo, sạch sẽ. Vệ sinh thay rửa thường xuyên.
Chuẩn bị thức ăn chế độ cho ăn
Nhu cầu về dinh dưỡng tùy từng giai đoạn phát triển của chim. Thức ăn cho chim có thể dùng lúa, ngô, đậu xanh, thóc… Ngoài ra chim còn có thể tự tìm kiếm những thức ăn trong tự nhiên nếu không nuôi nhốt. Ngoài những loại thức ăn chuyên biệt, người nuôi có thể kết hợp bổ sung thêm cám con cò, bột ngũ cốc, hạt kê, hạt cao lương, gạo lứt để cung cấp thêm năng lượng cho chim phát triển trong giai đoạn ra ràng. Nên cho chim ăn vào giờ đã quy định để tạo thói quen.
Thức ăn cho chim bồ câu phải đảm bảo yêu cầu: Không bị ẩm mốc, mối mọt… Nếu các loại thức ăn xuất hiện nấm mốc, mùi lạ cần loại bỏ, không cho chim ăn tránh bị các bệnh về đường tiêu hóa. Các loại hạt phải sạch không có chất bảo quản.
- Chế độ ăn uống của chim đều 2-3 cữ/ngày. Bình quân lượng thức ăn cho 1 con chỉ từ 0,1-0,15g.
- Cần cho chim ăn đầy đủ, nhất là cám tổng hợp. Có thể cho ăn bắp, đậu xanh hột, lúa trộn với một ít thức ăn công nghiệp của gà, vịt (thịt, đẻ).
- Pha chế thức ăn cho chim theo tỷ lệ: 40% đậu xanh, 30% bắp hạt sống, 20% gạo lức và 10% lúa trộn đều với nhau. Có thể trộn gạo, lúa và pha thêm cám gà để giảm lượng đậu xanh, giảm chi phí thức ăn.
Đảm bảo nước uống
Trong các loại chim, chim bồ câu là một trong những loài tiêu thụ nhiều nước. Một cặp chim tiêu thụ trung bình 200 ml nước/ngày, có lúc tăng lên 300 ml vào ngày nóng và ít nhất 150 ml vào lúc lạnh. Ngoài ra, nên tăng cường thêm một số chất khoáng, vôi vào khẩu phần ăn của chim để đảm bảo cho chim sinh sản và giúp chim luôn giữ được nhiệt để tiêu thụ thức ăn tốt. Chuồng phải có máng nước đổ đầy uống cả ngày. Nước phải sạch sẽ, không màu, không mùi và phải thay hằng ngày. Có thể bổ sung vào trong nước Vitamin và kháng sinh để phòng bệnh khi cần thiết, trung bình mỗi chim bồ câu cần 50-90ml/ngày.
